Die Grondwetlike Hof het in ‘n goed beredeneerde uitspraak tussen die Minister van Polisie, die Minister van Justisie en Grondwetlike Ontwikkeling en die Nasionale Kommissaris van die Suid Afrikaanse Polisie Diens en Fidelity Security Services (Pty) Ltd bevind dat die eienaar van ‘n vuurwapen wat versuim het om sy lisensie te hernu, binne die voorgeskrewe tydperke, soos wat voorgeskryf word deur die Wapen Wet, aansoek mag doen om ‘n lisensie vir dieselfde wapen.
In ’n vorige uitspraak het dieselfde Hof bevind dat ‘n eienaar, wat versuim het om sy vuurwapen lisensie te hernu, soos hierbo vermeld, van daardie wapen ontslae moet raak. Die vraag is hoe, sonder om dit te vernietig? Eiendomsreg, in die volheid daarvan, omsluit ook “besit” die Sakereg laat toe dat besit in Eiendomsreg geskei mag wees om ‘n legio van redes. Die antwoord is dat die wapen in die besit geplaas moet word van iemand wat dit regmatig mag besit. Dit mag dalk ‘n handelaar wees;
deurdat die wapen daar gestoor word (verwys na artikel in die Wet) of die wapen kan verkoop word aan die handelaar op die voorwaarde dat betaling eers sal plaasvind as die nuwe aansoek om ‘n lisensie nie slaag nie en dat alle remedies soos Appèl en hersieningsaansoek uitgeput is. Die handelaar kan dan die wapen verkoop. Die koopprys aan die eienaar betaal en sy wins neem. Slaag die lisensie aansoek, dan verkoop die handelaar die wapen terug aan die oorspronklike eienaar, skuldvergelyking vind plaas tussen die aanvanklike ooreengekome koopprys en die nuwe koopprys wat ook aanvanklik ooreen gekom word tussen die eienaar en die handelaar, maar met die toevoeg van ‘n wins vir die handelaar wat min of meer gelykstaande sou wees aan ‘n bergings fooi of dalk ‘n bietjie meer.
Die feit dat die wapen lisensie nie hernu is deur die oorspronklike eienaar nie, sal ‘n faktor wees, by gebrek aan ‘n goeie verduideliking wat in aanmerking geneem kan word by die beoordeling vir die toestaan van die nuwe lisensie of die aansoeker/oorspronklike eienaar, ‘n geskikte en gepaste persoon is om ‘n vuurwapen te besit. Dit sou só ‘n aansoeker die moeite loon om sy mea culpa rondborstig te verduidelik.
Die enigste onduidelikheid wat nog bestaan in ‘n andersins goeie wet, wat net behoorlik toegepas moet word, is dat die besitter van ‘n bergings permit, nie met die wapen mag verskuif nie. Die besitter van ‘n wapen wat onwettig is en wat betrap word dat hy daarmee beweeg, selfs oppad na ‘n handelaar, is ook in die moeilikheid. Die probleem mag dalk opgelos word deur aansoek te doen om ‘n permit om tydelik in besit te wees van die wapen waarvan die lisensie om dit te besit, verval het.
Die probleem om ‘n bergings permit te besit vir ‘n persoon wat nie ‘n handelaar is nie, is hoe om met die wapen te beweeg om dit te verkoop of om dit selfs na ‘n handelaar te neem om dit aan die handelaar te verkoop. Word hy/sy daarmee betrap, kom dit neer op besit sonder ‘n lisensie en kan dit so ‘n persoon se geskiktheid om ‘n wapen te besit raak by die beoordeling van ‘n aansoek om ‘n nuwe lisensie. Die Wet behoort ‘n uitsondering te maak vir die eienaar van ‘n wapen om dit te kan vervoer hetsy om dit by die polisie in te handig vir vernietiging, hetsy om dit aan ‘n wapen handelaar te lewer vir berging of vir verkoping.
Author: Graeme Polson (Attorney) – June 2022
Follow on LinkedIN
Contact us for further information
Comments